خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) – وحید زندی فخر:
انتخاب مدیری که بتواند تمام عوامل دخیل در صنعت شیر را با
هم هماهنگ کند، کاری دشوار اما شدنی است. شاید مهم‌ترین کارکرد صندوق حمایت از توسعه زنجیره صنعت
شیر، ساماندهی و نحوه اتصال گروه‌های درگیر با مساله شیر باشد. زیرا لبنیات، یک
موضوع چندوجهی است و نمی‌توان تمام بارها را تنها به گردن وزارت جهادکشاورزی
انداخت. از این رو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز سهمی عظیم در پیشبرد
اهداف تعیین شده دارد؛ سهمی که در نهایت به ارتقای سلامت جامعه و کاهش هزینه‌های
درمانی منجر می‌شود.
از طرف دیگر، وجه
اقتصادی و تولیدی آن را نیز نباید از نظر دور داشت. مدت‌هاست که تولیدکنندگان
شیرخام و صنایع لبنی، در مسیری موازی حرکت می‌کنند که در کمتر نقطه‌ای منافع‌شان
همدیگر را قطع کرده و همپوشانی پیدا می‌کند. به همین دلیل، بهبود وضعیت صنعت در
مجموع، راهگشای حل کمبودهای مالی و رسیدن به ۱۰۰ درصد ظرفیت تولید است.
در حال حاضر یکی از بندهایی که در تشکیل صندوق حمایت از
توسعه زنجیره صنعت شیر مطرح است، بحث راهکارهایی است که افزایش مصرف را رقم می‌زند.
در این بند آمده است: “فرهنگ سازی و افزایش تقاضا برای مصرف شیر از طریق
تبلیغ و ترویج مصرف شیر با استفاده از ظرفیت رسانه‌های عمومی و اجرای طرح توزیع
شیر رایگان و طرح‌های مشابه برای گروه‌های هدف.”
به نظر می‌رسد تمام مشکلات و مسائلی که صنعت شیر با آن
درگیر است، در همین یک بند خلاصه می‌شود و ارتقای مصرف، از تمام مصائب این صنعت،
گره می‌گشاید. قیمت‌گذاری مطابق با نظام عرضه و تقاضا، صعود سطح کیفیت و رعایت
مسائل بهداشتی و همچنین صرفه بیشتر اقتصادی برای تولیدکنندگان بالادستی، از مهم‌ترین
مزیت‌هایی است که افزایش مصرف لبنیات می‌تواند در پی داشته باشد. بنابراین رسیدگی
به همان یک بند، باید در بالاترین ردیف اولویت‌ها بنشیند و جزو برنامه‌هایی باشد
که دیگر موارد را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
در همین راستا مدیرعامل
صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی از تشکیل صندوق زنجیره شیر در سال
جاری خبر داد. اما آن طور که از گفته‌های
مسوولان استنتاج می‌شود، هنوز عاملان و روسای این صندوق انتخاب نشده و شکل‌گیری آن
مراحل آغازین خود را طی می‌کند. بنابراین با توجه به مسائل گوناگونی که از سر صنعت
شیر گذشته و حوادث پیش آمده در تواریخ مختلف، لزوم گزینش فردی که بتواند عهده‌دار هدایت
صندوق به سوی اهداف از پیش تعیین شده باشد، بسیار ضروری و ناگزیر است.
همانطور که عنوان شد، بحث فرهنگ سازی
برای ارتقای مصرف لبنیات، نکته‌ای است که گردانندگان و مدیران اصلی صندوق باید به
آن پایبند بوده و بتوانند از عهده آن بربیایند.
وحید مفید، یکی از کارشناسان این صنعت،
“حسین چمنی” را یکی از مناسب‌ترین افرادی می‌داند که می‌تواند در سمت
مدیریت صندوق، ایفای نقش کند. به عقیده این کارشناس، “چمنی” به طور کامل
بر حوزه اشراف داشته و کل زنجیره را می‌شناسد.
به گفته وی، عملکرد صندوق باید به گونه‌ای
باشد که از ابتدا تا انتهای تولید را در قالب یک زنجیره ببیند و ارتباطات موثری
بین حلقه‌های مختلف آن برقرار سازد. به عنوان مثال، اکنون وقتی خوراک گران می‌شود،
به تبع آن، قیمت شیرخام نیز افزایش یافته، اما کارخانه‌ها در بالا بردن قیمت نهایی
محصولات‌شان اختیار لازم را ندارند. بنابراین ایجاد توازن بین حلقه‌ها توسط صندوقی
که قرار است به عنوان متولی شیر باشد، بسیار ضروری است. به همین دلیل به نظر می‌رسد
حسین چمنی، به خاطر شناختی که از مجموعه دارد، بهترین گزینه باشد.
مفید، اعتقاد دارد که البته انتخاب
“چمنی” ممکن است حاشیه‌هایی را نیز در پی داشته باشد؛ مثلا احتمال آن می‌رود
که دامداران، گرایش بیشتر وی به صنعت را بهانه کنند. اما مطمئنا نقاط قوت چمنی بر
نقاط ضعف او می‌چربد و بر خلاف تصور پوپولیستی به جانبداری متعصبانه و کورکورانه
از دامداران، او تنها طرفدار شیر است.
رییس مرکز اصلاح‌نژاد دام معاونت امور دام
وزارت جهادکشاورزی، اما کمی محتاطانه‌تر به موضوع نگاه می‌کند. محمدرضا ملاصالحی،
ضمن بیان اینکه سرمایه صندوق به ۹۰۰ میلیارد تومان خواهد رسید و نزدیک به کل صندوق‌های
بخش کشاورزی سرمایه خواهد داشت، اظهار می‌کند: با توجه به این مهم باید “افراد خاصی” مدیریت آن را بر
عهده بگیرند. بنابراین چمنی می‌تواند یکی از کاندیداهای اصلی و جدی باشد. زیرا فرد باسوادی در حوزه شیر است
و نقاط قوت و ضعف این بخش را از ابتدای حلقه تولید تا انتها خوب می‌شناسد. گذشته از این ها انسانی خوش‌فکر و با قدرت روابط‌عمومی
بالاست.
اتفاقا ثریا نواب‌پور کارشناس فعال تغذیه هم بر نام چمنی
تاکید می‌کند و می‌گوید: او را می‌توان به نوعی “دایره‌المعارف زنده شیر در ایران” نام
برد.
به گفته نواب‌پور، چمنی از جمله افراد
فعال در حوزه لبنیات است که مدیریتی قوی و نگاهی باز نسبت به موضوع دارد. ضمن
اینکه ارتباطات قوی، حافظه پرقدرت و حرکت هدف‌دار از خصلت‌های مثبت او تلقی می‌شود.
حسین چمنی کیست؟
بدون شک تصویر نخستین کسی که بعد از
شنیدن واژه شیر یا لبنیات در ذهن خبرنگاران بخش کشاورزی نقش می‌بندد، “حسین
چمنی” است. او در بحث فرهنگ سازی، اقدامات و تلاش‌های بی‌وقفه‌ای را انجام
داده و طلایه‌دار رواج مصرف محصولات لبنی در ایران به شمار می‌رود. چمنی، از سال
۵۹ وارد جهادسازندگی خراسان جنوبی شد و بعدها به جهاد سیستان و بلوچستان رفت. سپس
حدود ۸ سال، در دفتر فعالیت‌های برون مرزی جهاد سازندگی وقت در کشورهایی مانند
آلبانی، غنا و تانزانیا خدمت کرد و بعد از سال ۷۹ خورشیدی جذب شرکت صنایع شیر
ایران شد. شاید نقطه اوج فعالیت‌ها و اقدامات تاثیرگذار وی برای فرهنگ سازی، در
سال‌های حضور او در شرکت صنایع شیر ایران (پگاه) اتفاق افتاد؛ تا جایی که در یک
سال ۵۳۰ مصاحبه مطبوعاتی، رادیویی و تلویزیونی را در کارنامه خود ثبت کرد و به این
ترتیب، رکورددار عرصه رسانه محسوب می‌شود.
چمنی دانش آموخته رشته مهندسی تولیدات گیاهی از دانشگاه
آزاد اسلامی کرج است و از آنجا که در جبهه‌های نبرد نیز حضور داشته، در میان
همکاران اش، یک “جهادی اصیل” به شمار می‌رود. عشق و علاقه او به صنعت
شیر، به حدی است که هیچ وقت از گفت‌وگو در این زمینه خسته نشده و نمی‌شود و از
کمترین فرصت‌های پیش آمده برای ترویج مصرف فراورده های شیری بین اقشار مختلف جامعه
استفاده می‌کند؛ این موضوع را می‌شد به راحتی در خلال سفرهای مطبوعاتی که بیشتر
جنبه آموزشی و ترویجی داشت، از رفتار و گفتار چمنی استنباط کرد.
او پیشتاز موجی شد که در سال‌های ۸۰ تا ۸۳ خورشیدی در
ارتقای مصرف لبنیات، تحولی اساسی ایجاد کرد. تا جایی که تولید و مصرف دوغ، به
واسطه تلاش‌های صورت گرفته به ۴۵
برابر رسید. چمنی توانسته بود در آن زمان، وزارت جهادکشاورزی، وزارت
بهداشت، سازمان صدا و سیما، انستیتو تحقیقات تغذیه، شرکت‌های صنایع لبنی و حتی
آموزش و پرورش را به هم پیوند زده و حلقه‌ای هماهنگ ایجاد کند که همگی دغدغه فرهنگ
سازی را در اولویت قرار دهند. حتی در آن سال‌ها رشد صدور موافقت اصولی برای تاسیس
دامداری‌ها تا ۳۸۸ درصد بالا رفته بود و به بیانی ساده‌تر، عزمی ملی در این زمینه
بین مردم به وجود آمد.
آیا تکرار مجدد و پایدار این عزم ملی، امکان‌پذیر خواهد
بود؟ مسلما اگر دولت به تعهدات خود برای پرداخت اعتبار به صندوق عمل کند و مدیران
ارشد آن بتوانند ارتباطات قوی بین حلقه‌های دخیل در حوزه شیر و لبنیات ایجاد کنند،
این موضوع محقق می‌شود. به شرطی که انتخاب نخستین مدیر این صندوق، برپایه مهارت او
باشد، نه موهبت! به گمان قاطبه بهره برداران فعال صنعت شیر، دامداری و حتا رسانه
ای، آیا کسی بهتر از حسین چمنی، می‌تواند برای اداره کارآمد این صندوق، موثر باشد؟/
v-
