۵/١میلیارد مترمکعب برداشت آب از منابع زیرزمینی کاهش یافت فاضلاب تصفیه شده دوباره به چرخه مصرف برمی‌گردد
شهروند| تهران دیروز میزبان مدیران عالیرتبه انجمن بین‌المللی آب (IWA) بود. این انجمن جهانی به تهران آمده است تا کشور را در مدیریت منابع آبی و کاهش مصرف آب یاری دهد. براساس تفاهمنامه‌هایی که مدیران وزارت نیرو و شرکت آب و فاضلاب کشور با انجمن جهانی آب به امضا رسانده‌اند بنا شده است علاوه بر کاهش مصرف، کیفیت آب شرب بهبود پیدا کرده و همچنین فاضلاب و پساب مزارع، مراکز صنعتی و خانگی نیز دوباره تصفیه شده و به چرخه مصرف برگردند. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که وزارت نیرو از کاهش یک و نیم‌میلیارد مترمکعبی برداشت آب از منابع زیرزمینی در دولت یازدهم خبر می‌دهد. چندی پیش نیز وزیر نیرو اعلام کرد کنترل کردن برداشت از چاه‌های مجاز و بستن چاه‌های غیرمجاز در طرح احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی پیش‌بینی شده و مجموع اعتبار این طرح در سال ٩۵ چهار‌هزار میلیارد ریال است.
١۵٠میلیارد مترمکعب برداشت آب خارج از توان طبیعت
«علیرضا دائمی»، معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزیر نیرو با اعلام خبر کاهش یک‌میلیارد مترمکعبی از حجم برداشت کنونی آب‌های زیرزمینی در سال‌جاری در قالب مقوله اقتصاد مقاومتی، اعلام کرد: سالیانه نزدیک به ٩میلیارد مترمکعب بیش از ظرفیت اکولوژیکی از منابع آب‌های زیرزمینی کشور استفاده و برداشت می‌شود. او با اشاره به بروز خشکسالی‌ها، توسعه فعالیت‌های کشاورزی، شهرنشینی و توسعه ساخت و سازها، گفت: در سه دهه گذشته ١۵٠میلیارد مترمکعب از منابع راهبردی آب‌های زیرزمینی بیش از توان اکولوژیک مصرف شده است. این امر چالش‌هایی مانند فرونشستن زمین، عمیق شدن چاه‌ها برای دستیابی به آب و شور شدن آب‌ها را به دنبال داشته است. دائمی یادآوری کرد: طرح احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی با توجه به مصوبه شورایعالی آب به اقدام مشترک وزارتخانه‌های کشور، جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی و صنعت، معدن و تجارت و همچنین سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور نیاز دارد که با همراهی وزارت نیرو باید در زمینه مدیریت مصرف آب پیاده شود. وی ادامه داد: براساس این طرح، پارسال ۴٧۵میلیون مترمکعب از منابع آب زیرزمینی کنترل شد. در چهار‌سال آینده نیز باید ١١میلیارد مترمکعب و پس از ٢٠سال ١١٠میلیارد مترمکعب اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی کنترل شود.
برنامه ریزی برای استفاده مجدد از پساب‌ها
در راستای کنترل منابع آبی، روز گذشته تفاهمنامه‌ای نیز در راستای استفاده از پساب‌های تصفیه شده در مصارف کشاورزی، محیط شهری و همچنین شناخت و معرفی فناوری‌های جدید، انجام تحقیقات لازم برای تدوین دستورالعمل‌ها و استانداردها به منظور ترویج و گسترش استفاده مطمئن از پساب‌ها منعقد شد. این تفاهمنامه در زمینه استفاده مجدد از پساب میان انجمن بین‌المللی آب (IWA) و کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی (ICID) در محل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور امضا شد. مدیرعامل آب و فاضلاب کشور در مراسم امضای این تفاهمنامه با بیان این‌که ایران از انجمن بین‌المللی آب درخواست کرده تا در ایران دبیرخانه دایمی ایجاد کند، گفت: کیفیت آب در ایران روزانه براساس استانداردهای بین‌المللی و توسط وزارت بهداشت کنترل می‌شود. حمیدرضا جانباز گفت: درحال حاضر ٩٩,۵درصد جمعیت شهری کشور تحت پوشش شبکه‌های مدرن آبرسانی و شبکه توزیع هستند و درحال حاضر در ١١٠٠ شهر کشور خدمات آب و فاضلاب ارایه می‌شود. وی با اشاره به این‌که کیفیت آب در شاخص‌های بهداشتی آن براساس استانداردهای بین‌المللی توسط وزارت بهداشت روزانه کنترل می‌شود، گفت: برای بخش آب روستایی در کشور مشابه استاندارد توزیع آب شهرها سامانه‌هایی ایجاد شده‌اند تا توزیع آب با کیفیت مناسبی ارایه شود. به همین منظور مجتمع‌های آبرسانی در روستاها ایجاد شدند.
دسترسی ٧۴درصد از روستاییان به آب شرب بهداشتی
جانباز با اشاره به این‌که ٧۴درصد جمعیت کشور در روستاها از آب شرب بهداشتی بهره‌مند هستند و طی برنامه ۵ساله توسعه این عدد به ٩٢درصد خواهد رسید، گفت: درحال حاضر در سطح کشور ٩٠٠ آزمایشگاه مدرن داریم که هم مسائل کیفی و هم مسائل بیوتکنولوژی آب را کنترل می‌کنند. مدیرعامل آب و فاضلاب کشور اضافه کرد: در بخش فاضلاب طرح‌های فاضلاب مدرن دیر شروع شده است به همین دلیل درحال حاضر ۴۴درصد جمعیت شهری کشور تحت پوشش شبکه‌های مدرن فاضلاب قرار دارند. به گفته وی، در کشور بیش از ۵٧درصد آب شرب از آب‌های زیرزمینی و مابقی از آب‌های سطحی استفاده می‌شود. وی درخصوص مشکلات تأمین آب گفت: مشکلاتی درخصوص تأمین آب در کشور داریم چراکه به دلیل کمبود بارش‌ها و گرفتار شدن در خشکسالی مدت‌دار (١۵ساله) باعث کاهش روان‌آب‌ها شده است هرچند معتقدیم علاوه بر خشکسالی مدت‌دار، اضافه برداشت‌ها از آب‌های زیرزمینی موجب کاهش آب‌های زیرزمینی شده است. به گفته وی، تعرفه‌های آب و فاضلاب درحال حاضر جوابگوی هزینه تعمیرات، نگهداری و توسعه آب نیست پس باید متناسب با رشد جمعیت، زیرساخت‌ها نیز توسعه پیدا کند. جانباز تأکید کرد: ایران در مورد بازچرخانی آب، حذف آلاینده‌های آب، موضوعات مربوط به نمک‌زدایی آب، انتقال آب به مناطق کم‌آب کشور، استفاده مطلوب‌تر از آب در دسترس و کاهش آب بدون درآمد اقدامات خوبی انجام داده است اما نیازمند تبادل اطلاعات بیشتر با دنیاست.
بحران آب یک چالش جهانی است
اما رئیس انجمن بین‌المللی آب با بیان این‌که ایران برای رسیدن به اهداف و سیاست‌های توسعه‌ای در بخش آب و فاضلاب، نیازمند سرمایه‌گذاری عظیم است، گفت: ایران همواره درخصوص مسأله کمبود آب نگران بوده و پیگیر رفع این مشکل است. پروفسور هلموت در مراسم امضای تفاهمنامه میان انجمن بین‌المللی آب و کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی، گفت: مطالبی که درخصوص ایران راجع به مسأله آب عنوان می‌شود، نه‌تنها برای کشورهای درحال توسعه، بلکه برای کشورهای توسعه‌یافته نیز مشترک است، چراکه بحث تغییرات اقلیمی و افزایش مصرف آب در بخش کشاورزی و صنعت، یک معضل مشترک در تمام کشورهای دنیاست و این مسائل باعث شده که تمام کشورها دچار کمبود آب شوند. رئیس انجمن بین‌المللی آب با اشاره به این‌که ایران همواره درخصوص مسأله کمبود آب نگران بوده و پیگیر رفع آن است، گفت: ما نیز در انجمن بین‌المللی آب با مشکلات در حوزه آب واقف هستیم، بنابراین به‌زودی کنفرانس ویژه‌ای درخصوص کمبود آب برگزار خواهیم کرد.وی خاطرنشان کرد: اخیرا در شهر بوسان کره‌جنوبی، در اجلاس بین‌المللی شرکت داشتم که در این اجلاس، مهم‌ترین موضوع آنها ارتباط بین آب، انرژی و غذا بوده است، چراکه ما معتقدیم این موضوع یک چالش جهانی است بنابراین خوشحال هستم که ایران نیز درخواست یک ارتباط واقعی با انجمن بین‌المللی آب کرده است. هلموت ادامه داد: بخش کشاورزی در سراسر جهان در یک وضع دشواری قرار دارد که متکی به دسترسی آسان به آب است، بنابراین باید اذعان شود در سراسر جهان بخش کشاورزی و بازار غذا به یارانه متکی است، این یک مسأله جهانی است که چگونه می‌توانیم یارانه‌هایی را ایجاد کنیم تا بتوانیم اهداف مدیریت‌شده آب را محقق کنیم. رئیس انجمن بین‌المللی آب ادامه داد: یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که ما پیگیر آن هستیم، همکاری بین انجمن بین‌المللی آب و کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی است تا بتوانیم با تلاش مشترک به بخش کشاورزی بپردازیم، پس اگر بتوانیم تضاد منافع را حل کنیم، مسأله آلودگی آب ناشی از کشاورزی را نیز رفع خواهیم کرد.
